Towarzystwo Miłośników Nieszawy | TMN Nieszawa

Nieszawa, jak przystało na królewskie miasto o bogatej i bardzo ciekawej przeszłości, może pochwalić się 74 letnią tradycją regionalnego ruchu społecznego. Pierwszym założycielem Towarzystwa Miłośników Nieszawy był przybyły do miasteczka w 1932 roku proboszcz, ks. Wacław Kneblewski. Zafascynowany nadwiślańskim położeniem, ciekawą historią związaną z trzema lokacjami, zabytkami sakralnymi, urodą układu urbanistycznego Nieszawy, a przede wszystkim artyzmem Wielkiego Syna Nieszawy S. Noakowskiego. Do swoich działań pozyskał wyjątkowe grono mieszkańców, którzy wspierali jego poczynania i wydatnie pomagali.
W gronie tym znalazł się pisarz, podróżnik Ferdynand Antoni Ossendowski, jego małżonka Zofia, znana i ceniona skrzypaczka, Władysław Królikowski, kierownik szkoły, notariusz, płk Władysław Kaczkowski, burmistrz Jan Michalski i wielu innych mieszkańców miasta.
Prezes TMN ks. Wacław Kneblewski oraz grono działaczy zgromadzili eksponaty i otworzyli na terenie plebanii tj. w dworku, w którym urodził się malarz i wizjoner Stanisław Noakowski muzeum regionalne. Dla popularyzacji miasta wydano zbiór widokówek. W budynku ratusza otwarto bibliotekę miejską, w której odbywały się prelekcje i spotkania.
W wiekowej farze i ogrodzie przylegającym do dworku, organizowano koncerty muzyki poważnej. Ksiądz zapraszał kuracjuszy ciechocińskiego uzdrowiska do Nieszawy i osobiście ich oprowadzał. W ramach działalności oświatowej została otwarta roczna szkoła kupiecka i kursy doskonalenia zawodowego.
Wybuch II wojny światowej położył kres wszystkim twórczym działaniom, a Nieszawa utraciła na zawsze przedstawicieli miejscowej inteligencji. W pierwszych dniach września 1939 roku zostali aresztowani i straceni, między innymi: ks. W. Kneblewski, notariusz W. Kaczkowski, kier. szkoły W. Królikowski.
Na początku lat sześćdziesiątych stowarzyszenie zostało reaktywowane. Prezesem został wybrany Józef Sporny , społeczny opiekun zabytków, zbieracz, ceniony lokalny patriota, fotografik. Przede wszystkim zaś autor wielu opracowań historycznych między innymi: monografii Nieszawy, organizacji OSP, kościoła farnego i klasztoru pofranciszkańskiego.
Po zmianie granic terytorialnych gminy Nieszawa (powiększonej o Waganiec, Zbrachlin, Wiktoryn, Brudnowo, Niszczewy), został wybrany nowy, poszerzony Zarząd, a stowarzyszeniu nadano nazwę Towarzystwa Miłośników Ziemi Nieszawskiej. Prezesem została pełniąca tę funkcję do dziś, Krystyna Wasilkowska - Frelichowska.
Towarzystwo miało swoje lata wzmożonej działalności, kiedy to pod jego auspicjami odbyło się 13 edycji Kujawskich Spotkań Teatralnych, impreza o charakterze ogólnopolskim, wydawano tomiki poezji, opiekowano się miejscowymi twórcami ludowymi, organizowano kursy haftu oraz dziesiątki imprez plenerowych. Były też lata, w których praca Towarzystwa była mniej widoczna. Do najbardziej spektakularnych osiągnięć zaliczyć można wydawanie od 1990 roku gazety ? Głos Nieszawski. Przez pierwsze lata był to miesięcznik wydawany techniką ksero, obecnie gazeta jest drukowana z kolorową okładką. Wydawnictwo to jest kolportowane w miejscowych kioskach oraz w formie prenumeraty dostarczane jest rozsianym po świecie nieszawianom.
Towarzystwo nasze działające na podstawie statutu założyło sobie, że podstawowymi celami działania jego członków jest:
, pielęgnowanie tradycji lokalnej i narodowej, rozwój świadomości regionalnej, kształtowanie postaw patriotycznych wśród mieszkańców miast;
, prowadzenie działań służących rozwojowi kulturalnemu miasta oraz organizowanie warunków do działalności kulturalnej ze szczególnym uwzględnieniem jej roli integracyjnej;
, tworzenie klimatu dla twórczej dyskusji, wymiany doświadczeń i podejmowania inicjatyw na rzecz miasta i edukacji kulturalnej ogółu obywateli oraz promocji miasta.

Do niewątpliwych osiągnięć należy opracowanie i wydanie książki pt. "Nieszawski kalejdoskop". Książka ta powstała w oparciu o rzetelne źródła historyczne, dokumenty archiwalne i wywiady. Walorem opracowania jest też to, że na kartkach książki przybliżyliśmy wiele sylwetek i ocaliliśmy od zapomnienia nazwiska ludzi, tych znanych, związanych z Nieszawą i tych zwyczajnych, którzy stanowili "sól tej ziemi".
Niestety i w tej beczce miodu jest łyżeczka dziegciu. Towarzystwo Miłośników Nieszawy od wielu lat walczy o zdobycie lokalu dla jego członków i sympatyków, to jest stałego miejsca gdzie będzie można prezentować i udostępniać mieszkańcom, dotychczas zgromadzone zbiory: materiały archiwalne, albumy ze zdjęciami, filmy wykonane techniką video, pamiątki itp.
Pragniemy organizować wystawy tematyczne, spotkania i wykłady oraz powołać grupę Młodych Miłośników Nieszawy.
Wierzymy w życzliwość ojców miasta i mamy nadzieję, że jubileusz 75 lecia TMN w Nieszawie świętować będziemy już we własnej siedzibie.

Prezes TMN w Nieszawie

mgr Krystyna Wasilkowska - Frelichowska

Z A R Z Ą D
TOWARZYSTWA MIŁOSNIKÓW NIESZAWY

W NIESZAWIE
PREZES Krystyna Wasilkowska-Frelichowska
V-CE PREZES Jerzy Zyglarski
SKARBNIK Władysława Kubiak
SEKRETARZ Stanisława Baranowska-Zyglarska
SEKRETARZ Maria Żmirska
CZŁONEK Bogusława Kosowska
CZŁONEK Hanna Kamińska-Pietrus

KOMISJA REWIZYJNA

Ewa Błaszsczyk
Mirosława Królczewska
Agata Żmirska